μην σταματάς να λαξεύεις το άγαλμά σου
Πλωτίνος
Εργαστήρι
Άρχισες δουλειά με το είναι σου
μικρός ακόμα
απαίδευτος
κι έπιασες να εργάζεσαι
πάνω στη πέτρα της ύπαρξης
με βλέμμα άδολο
με πνεύμα αμόλυντο
κι είχες για πρότυπό σου
μια αξόδευτη ψυχή
πώς να την προτυπώσεις
πώς να την αποδώσεις
ανάγλυφη
στερεωμένη
εύμορφη
απρόσμικτη
τις λέξεις έψαχνες
τα εργαλεία
διάβασες
μελέτησες
μόχθησες
ξενύχτησες πάνω
από ηρώων φωτιές
και ποιητών κραυγές
νύμφες χόρευαν
στο αρχαίο σου δάσος
και στάλαζαν οι ουρανοί
του κόσμου σου
οιμωγές Τιτάνων
και του Προμηθέα
το κοχλασμένο αίμα
απρόσιτος
θα πει κανείς
έγγλυφος
στο δώμα του εαυτού σου
όνειρος θεός
και δαιμόνων βλέμμα
αρπάχτηκες στου Χρόνου τις πόρπες
και αμάθητος που ήσουν
γκρεμίστηκες στα Τάρταρα
της ξιπασιάς σου
αλλά δεν έσβησες εκεί
ανάμεσα στις Άρπυιες
και στις Γραίες του Άδη
είχες στο νου σου
έν’άγαλμα
να φτιάξεις
με τα ίδια σου τα χέρια
ικέτεψες το Διόνυσο
κρασί ν’αρμέξει απ’τον παγκόσμιο πόνο
είχες μαζί σου την Εκάτη
κι αγνώριστος κυκλοφορούσες
νύχτες
στις ερημιές του νου…
σηκώθηκες
οι φλεγμονές σου
έχυναν πύο
τα μάτια σου
δάκρυζαν αίμα
κι όμως
σηκώθηκες
είχες ψυχή
ούρλιαζες
είχες μνήμη
και θυμήθηκες
είχες περπατησιά
και βάδισες
τη σκοτεινή ατραπό σου…
ορθώθηκες
έπιασες πάλι τη δουλειά
στο εργαστήρι του Ανθρώπου
ξανάρθες
αυτό το πρόπλασμα
σε περίμενε
ατελείωτο
λειψό
δεν είχες θάρρητα
να το κοιτάζεις
δεν είχες τόση ανάσα
για να το ζεστάνεις
κι όμως
σιγά σιγά
οι συλλαβές γυρίζαν
οι φθόγγοι
οι λέξεις
σχηματίζονταν ξανά
ερχόσουν πάλι
επέστρεφες
το φως που αρνήθηκες
εδώ είναι πάντα
δώσε στον κάθε χτύπο
του σφυριού
το χτύπο της καρδιάς σου
με το Αιώνιο συντονίσου
άλλο απ’αυτό δεν έχεις
αγάπησέ το!
Και το άγαλμα του είναι σου
ως το τέλος
Λάξευσέ το!
Φεβ 2010
6 σχόλια:
Φίλε μου, αμέσως μου ήλθε, ένα τρομαχτικά σημαντικό ποίημα του Ουγκαρέττι:
STATUA
Gioventu impietrita,
O statua, o statua
dell'abisso umano....
Il gran tumulto
dopo tanto viaggio
Corrode uno scoglio
A fiore di labbra.
Άγαλμα(1927)
Πετρωμένη νεότητα,
Ω άγαλμα, άγαλμα
της ανθρώπινης αβύσσου...
Ο μέγας χαλασμός
ύστερ' απο τόσο ταξίδεμα
Μόλις που διαβρώνει
Ένα σκόπελο.
Sentimento del Tempo.. G.Ungaretti/ Αίσθημα του Χρόνου. Μετάφραση Φ.Πιομπίνος
Στο ποίημα σου επιβεβαιώνεται μιά άλλη τροπή, η επιστροφή του Έλληνα..κιάς μην παρεξηγηθεί αυτό που λέω απο τους καχύποπτους συντρόφους φίλους..Ξέρουμε για ποιόν μιλάμε, ξέρουμε πόσο απέχει απο τους κακούς αναβιωτές του Ελληνισμού. Ας απελευθερωθούμε λοιπον απο τα στερεότυπα που μας βασανίζουν και ας συνεχίσουμε το έργο μας:
Μόνον συγκίνηση μπορεί να μου φέρνει η αναφορά με σαρκικό τρόπο του Πλωτίνου, όχι γιατί είναι ένας Μεγάλος Έλληνας, ,με αίμα Αιγυπτίου-διόλου τυχαίο-..και η αναφορά αυτη είναι σαρκική, γιατί ενώνεται στο ποιημά σου η ΑΓΩΝΙΑ ενός Έλληνα που ζεί την μοναδική στιγμή του μεταίχμιου-θανάτου της μεγάλης Ψυχής, χωρίς να υποκύπτει στο γεγονός της ΠΤΩΣΗΣ, αλλά το αντίθετο γονιμοποιώντας σαν καινοφανή στιγμή αυτή την πτώση..Ο δικός σου Ήρωας επιστρέφει, σαν απο την ίδια την ζωή του στο διαβαίνειν των δύο στιγμών, χωρίς να χάνει την συνέχεια του, έστω "φαινομενικά", όπως ο Πλωτίνος και ο Κόσμος του. Ο νέος αυτός αρχίσε δουλειά με το είναι του όπως λές, είναι ήδη ένας νέος που έχει διαβεί την οδό της σωκρατικής εσωτερίκευσης, ψάχνει τις λέξεις, και αν ακόμα είναι πλήρης των μορφικών αγώνων, είναι αληθινά σμιλεμένος ό ίδιος "πάνω στη πέτρα της ύπαρξης/με πνευμα αμόλυντο.." να πετύχει να "προτυπώσει" την καθαρμένη απο τον Λόγο, μετά την αρχαικότητα, ψυχή του..Οι γλαφυρές εικόνες του εργαστηρίου, γρήγορα φανερώνουν τον κρημνισμό : "αρπάχτηκες στου χρόνου τις πόρπες/και αμάθητος που ήσουν/γκρεμίστηκες στα τάρταρα/της ξιπασιάς σου..." και ΕΔΩ αρχίζει να φαίνεται η διαφορά, η αγωνιακή διαφορά του Ελληνα απο τον Δυτικό άνθρωπο..εδώ εισβάλλει η διαφορά ανάμεσα στον Ουγκαρεττι και τον Έλληνα ποιητή, τον κάθε Έλληνα ποιητή..Ο πρώτος αναστοχάζεται γόνιμα καθηλωμένος την Άβυσσο της πτώσης, οικοδομεί την δαιμονιακή του ενοίκηση, όχι αλλοτριωμένη απο την μνήμη, αλλά αποκομμένη όμως απο την συνέχεια της, στο βάραθρο που αιωρείται απο τότε...Στον Αδη ο νέος Έλληνας δεν σβήνει, ΕΧΕΙ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΤΟΥ το ΑΓΑΛΜΑ να φτιάξει, " με τα ίδια τα χέρια σου/ικέτεψες τον Διόνυσο/κρασί να αρμέξει απ'τον παγκόσμιο οίνο.." και ΣΗΚΩΘΗΚΕ..δεν σώθηκε, ΣΗΚΩΘΗΚΕ, με φλεφμόνες γεμάτες πύο που έρρεε, με δάκρυα αιμάτινα "κι όμως Σηκώθηκες"..."Ορθώθηκες" και έπιασε ξανά δουλειά, με το πρόπαλασμα της εσωτερικής τελειότητας, χωρίς την ίδια ανάσα κι'όμως "σιγά σιγά οι συλλαβές γύριζαν/οι φθόγγοι/οι λέξεις/σχηματίζονταν ξανά/ερχόσουν πάλι/επέστρεφες..." το φώς που αρνήθηκε, ή το έχασε? στ'αλήθεια συμφωνώ, με την ιστορική "επισήμανση"...αν και μένει εκρεμμές το έρωτημα...Αν και το Αιώνιο επέστρεψε. Αυτό ελπίζω, το πιό τρελό όνειρο, σάυτόν το τόπο να ειπωθεί ξανά...και τότε στέκομαι στον Ιταλό αδελφό και ανταγωνιστή, πόσο πιο μεστά εκφράζει αυτόν τον αδελφικό αντγωνισμό, τι αντίστιξη!..είχα συνδέσει αυτό το ποίημα του με έναν άλλο έλληνα-δυτικό φίλο και δάσκαλο, αλλά σε ομοιωτική σύνδεση, και τώρα συναντώ μια αντίστιξη, και σε τι στιγμή!
Αδελφικά, με την ίδια ένταση..
Αγαπημένε μου αδελφέ Ιωάννη... δεν σου κρύβω πως παρότι όταν έγραφα τούτο το ποίημα γνώριζα κάποια πράγματα γύρω από τον Πλωτίνο -κυρίως μέσα από τις παράλληλες οδούς της εσωτερικής αναζήτησης που, μοιραία, οποιονδήποτε σπουδαστή τον ταξιδεύει στον Πλωτίνο, τον Πορφύριο, τον Ιάμβλιχο, κ.α.- μετά το αντάμωμά μας, αυτή η επαφή έγινε πιο στενή, θα έλεγα, ενεργειακά πολύ πιο 'αναβαθμισμένη'... Ο στενός ακαδημαϊσμός, να τι όλεθρο έχει φέρει στα μυαλά όλων... την επαφή με τις μεγάλες φυσιογνωμίες μέσα από την ιστορική τους μονάχα διάσταση, 'τι είπε, τι έγραψε, πώς έζησε, πώς πέθανε', κλπ. Για κάποιους όμως, ο Πλωτίνος είναι ένας ακόμη αδερφός της Αλύσου... αν δεν ειδωθεί έτσι η δραματική του περιπέτεια και ο στοχασμός του, τότε το άγαλμα είναι αληθινά η πέτρα και το μάρμαρο, ο δε λόγος τους είναι βαρετός, ακατανόητος, 'παλαιικός', ανεδαφικός, εν τέλει, αδιάφορος...
Θέλω πολλά να πω για όσα μου έγραψες, αλλά με μια έννοια αδυνατώ, συστέλλομαι, έχω... θέμα... τι να πρωτοπώ, τι να γράψω... οι δικές σου 'αναγνώσεις' είναι ταυτόχρονα μαθήματα και περισσότερο μελετώ παρά οτιδήποτε άλλο...
Σε κάθε σημείο, σε κάθε λέξη της ανάλυσής σου, στέκομαι και σκέφτομαι...
ειδικά σε τούτο:
"...και ΣΗΚΩΘΗΚΕ..δεν σώθηκε, ΣΗΚΩΘΗΚΕ..."
αλλά κι εδώ
"...αν και μένει εκκρεμές το ερώτημα...Αν και το Αιώνιο επέστρεψε...."
Αναφέρεσαι συχνά στη συγκίνηση και επειδή έχω κι εγώ την ίδια, σαν ένα αφυπνιζόμενο μυητικό ρίγος με την επαφή με τα λόγια σου, ομολογώ πως είναι τραχύ το έργο να ‘περνάω σε λέξεις’ εκείνο που, στην ουσία, είναι ανείπωτο, ευτυχώς…
Μα και με το ειπωμένο επικοινωνούμε και με το σιγηλό ακόμα και το απολύτως σιωπηλό και ήσυχο… με το ρυθμό επικοινωνούμε, με τον χτύπο της καρδιάς, με το βλέμμα στον κόσμο αλλά και στην ψυχή του κόσμου –ό,τι κι αν είναι αυτό…
Ευλογημένη η ώρα που ανταμώσαμε αδελφέ μου…
Σ’ευχαριστώ… γυρνώ ξανά στην μελέτη των λόγων σου…
Την αγάπη μου έχεις…
Αν δεν έχεις Απώτερο σκοπό την Προσφορά Εαυτού στον Άλλον που στέκει και παρακολουθεί κάθε λεπτομέρεια της ΖΩΗΣ σου,
τότε το Αγαλμα δε θ'αγγίξει Χρονικό Πλήρωμα
στο οποίο θα του αποδωθεί το χάρισμα της Ομιλίας με τα Άγια των Αγίων ψιθυρίσματα...
Βουβό θα μείνει...
Η Διαδικασία του σμιλεύματος
δεν είναι ΑΥΤΗ που μετράει,
μα ο Στόχος της Απώτερης Προσφοράς του Αγαλματος....
Σμιλευμένο χαμόγελο....
ξαναδιάβασε σε παρακαλώ Κάκια το κείμενο... με άλλα μάτια όμως... ούτε σκοπός, ούτε αυτοσκοπός... το οντολογικό πρόταγμα προσπάθησε να αγγίξεις, είναι ανάγλυφο...
καλησπέρα...
Το σμίλευμα του Εαυτού είναι καλλιτεχνική δραση στο Εργαστήρι του Σύμπαντος.
Μία καλλιτεχνική δράση εκκινείται από Κίνητρο που μέσα από αιτιατές συσχετίσεις συνδέεται άρρηκτα με το ΣΚοπό της Πράξης.
Κάθετι που συμβαίνει έχει ένα ΣΚοπό, ένα Τελικό Αίτιο... δεν το αναφέρει το τσιγγανάκι, μα ο Αριστοτέλης.
Ακόμη και το Ποίημα έχει ένα Τελικό Αίτιο...
γιατί να ΜΗΝ έχει η Ύψιστη Πράξη του σμιλεύματος Εαυτού?...
Σμιλευμένο Χαμόγελο με τελικό αίτιο την αφομίωση της Κεντρικής Ιδεας του Ποιήματος....
Δημοσίευση σχολίου