ΜΑΥΡΟ ΡΟΔΟ

Το σβήσιμο…

Καμιά φορά, στις συνθήκες του βαθύτερου πόνου, στα σκοτάδια της πιο αιχμηρής μοναξιάς, κείνης της μοναξιάς που σε αφανίζει και σε ρουφάει, σκέφτομαι πως δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο Σιντάρτα Γκαουτάμα, ο Βούδας, ξεκίνησε την αναζήτηση του Αληθινού, δηλαδή εκείνου που δεν το φθείρει ο χρόνος, που δεν είναι μια σκιά, μια δρομαία ανάμνηση, ένα φάντασμα, όπως εκείνο του πατέρα του Άμλετ που το διέλυε η αυγή σαν καπνό, ξεκίνησε λοιπόν την μεγάλη του προσωπική αναζήτηση από το σοκ που υπέστη στη θέα του πόνου. Του πόνου, της αρρώστιας, των γηρατειών, του θανάτου. Και ολόκληρο το μεγαλοπρεπές οικοδόμημα της βιοφιλοσοφικής οδού που ανακάλυψε και ίδρυσε, ξεκινά με μια φράση, ένα αφορισμό συγκλονιστικό. Τα πάντα είναι πόνος…

Γιατί είναι πόνος ο έρωτας αλλά και το τέλος του έρωτα.

Είναι πόνος η γέννηση ενός παιδιού που θα μεγαλώσει, θα αναχωρήσει, θα ακμάσει, θα πεθάνει.

Είναι πόνος η ασθένεια αλλά και η ελπίδα για ίαση.

Είναι πόνος ως και η χαρά γιατί σύντομα θα τελειώσει.

Είναι πόνος το ξημέρωμα γιατί δεν αργεί η επόμενη νύχτα.

Είναι πόνος το τρυφερό άγγιγμα γιατί αφήνει πίσω του τη δίψα της εγκατάλειψης.

Είναι πόνος η θυσία γιατί απαιτεί όλη μας την ακεραιότητα.

Είναι πόνος η αφοσίωση γιατί προϋποθέτει ένα επίπεδο αντίληψης που έχει κατακτηθεί με πόνο.

Είναι πόνος η πνευματική πραγμάτωση γιατί οδηγεί στη θέαση της τραγικότητας του ανθρώπου.

Είναι πόνος ως και η μυητική αφύπνιση γιατί σε οδηγεί στην μεγαλύτερη και πιο αβάσταχτη μοναξιά, τη Μοναξιά της Επίγνωσης.

Είναι πόνος η ζωή γιατί διαρκώς σου υπενθυμίζει το θάνατο.

Είναι πόνος ως και ο ίδιος ο πόνος…

Ο Σιντάρτα είδε το αδιέξοδο στις ανθρώπινες προσπάθειες να υπερβούμε τον πόνο με διαφυγές. Διασκεδάσεις, γλέντια, έρωτας, εξουσία, πόθος για υλικά αγαθά. Παντού το μερικό, το πρόσκαιρο, το φθαρτό, το πεπερασμένο. Και είδε τη ματαιότητα σε κάθε τι. Ακόμα και στις θρησκείες, στα δόγματα, στις φιλοσοφίες. Όλα καταλήγουν στο μηδέν, στο μεγάλο ή μικρό Τίποτα, στο αδιέξοδο…

Είδε πως το να πιστεύεις είναι κι αυτό μια διαφυγή. Και το να μην πιστεύεις σε τίποτε είναι μια διαφυγή από όλες τις άλλες διαφυγές.

Είδε πως και η αφοσίωση στα πνευματικά δεν είναι καλύτερη από την αφοσίωση στα υλικά. Καταφυγές και πρόσκαιρα σωσίβια από τον πόνο.

Είδε πως και η ζωή του πολεμιστή είναι γεμάτη εφήμερη δόξα και ατελείωτο πόνο.

Και η ζωή του ιερέα είναι γεμάτη από αναρίθμητες τελετές, τυπικά, ιερουργίες και επικλήσεις μόνο και μόνο για να επιτυγχάνεται η ύστατη απόδραση, η λήθη.

Και η ζωή του φιλοσόφου είναι γεμάτη νοητικά παιγνίδια, όμορφες κατασκευές του νου αλλά βαθιά δυστυχία και εσωτερική ερημιά.

Και η ζωή του καλλιτέχνη είναι ένας αδιάκοπος πόλεμος ενάντια στον εαυτό, τις συναισθηματικές εκρήξεις, τις μορφές του ασυνειδήτου, τον πόνο.

Και η ζωή ενός απλού ανθρώπου δεν έχει λιγότερο πόνο. Όσα δημιουργεί με τα χέρια του ή το μυαλό του είναι καταδικασμένα να αφανιστούν από τη μαύρη τρύπα του Αιώνιου. Τίποτε δεν διαρκεί, δεν ανθίζει για πολύ, όλα μαραίνονται, ασχημαίνουν, τελειώνουν.

Ο Σιντάρτα αναζήτησε εκείνο που δεν πεθαίνει ποτέ, εκείνο που δεν εξαρτάται από το χρόνο, που δεν έχει χθες, σήμερα, αύριο. Που δεν είναι σκέψη γιατί η σκέψη είναι ένα κανάτι που κάθε μέρα έχει και άλλο περιεχόμενο. Που δεν είναι αίσθημα γιατί αυτό φουντώνει στο λεπτό και εκρήγνυται και ύστερα σε αφήνει πιο μόνο από ποτέ. Που δεν είναι κτίσμα, ύλη, αντικείμενο, χρυσός ή πλούτη ‘γιατί αν η καρδιά σου είναι όπου είναι το αντικείμενο’, είσαι δέσμιος, αιχμάλωτος της χειρότερης μορφής, όπως είχε τονίσει και ο Ναζωραίος.

Που δεν είναι ούτε αντίληψη γιατί αυτή αλλάζει.

Που δεν είναι γνώση γιατί αυτή διαψεύδεται.

Που δεν είναι τίποτε από όσα μπορώ με τα χέρια, τα μάτια, το μυαλό ή τη φαντασία μου να επινοήσω καθώς αύριο θα τα γκρεμίσω και θα φτιάξω άλλα.

Και τότε…

Τότε, μέσα από την προσωπική και κοπιαστική του αναζήτηση, που δεν έχει σημασία πως και πότε και που έγινε, απελευθερώθηκε από όλα!

ΕΙΔΕ, ΑΝΤΙΛΗΦΘΗΚΕ ΚΑΙ ΒΙΩΣΕ ολοκληρωτικά, σε ένα είδος εμπειρίας που δεν το ξέρουμε και οι λέξεις αδυνατούν να περιγράψουν, το σβήσιμο (Νιρβάνα) όλων και εκείνο που απέμεινε ήταν εκείνο που δεν φθείρεται, δεν γερνάει, δεν πεθαίνει…

Καμιά φορά, στις στιγμές της απόλυτης ερημιάς, του τρομακτικού υπαρξιακού ψύχους, σκέφτομαι πως αυτό είναι ο Παράδεισος που ανακάλυψε ο Σιντάρτα. Το σβήσιμο όλων και η γέννηση μιας Αλήθειας που είναι… τι να είναι άραγε;

Ίσως γι’αυτό ο Αδάμ δεν είχε αντιληφθεί ότι ήταν γυμνός πριν ‘φάει’ από τον καρπό ‘της γνώσης του Καλού και του Κακού’, της γνώσης ότι η ζωή είναι πόνος, μοναξιά, κόπος, ματαίωση, διάψευση, ακύρωση, συντριβή, ένα τελευταίο χαμόγελο και θάνατος.

Ίσως γιατί τούτη η γύμνια του ήταν η απόλυτη επίγνωση της μικρότητάς του απέναντι στο Αδήριτο, το Νομοτελειακό, το Τετελεσμένο…

Και όταν έφυγαν από τον Παράδεισο, εκείνος και η Εύα, το μόνο που πήραν μαζί τους ήταν ο πόνος…

 

Απρίλης 2009