να μην έλειπαν...

Εντάξει, τα βιβλία δεν έχουν τέλος. Αλλα υπάρχουν και μερικά που νομίζω πρέπει να έχει μελετήσει κανείς στην πορεία της αναζήτησης... οπωσδήποτε. Κατά την ταπεινή μου άποψη, θα πρέπει να μελετήσει κανείς:

- τον Όμηρο και δεν συζητιέται ούτε γι'αστείο. Τόσον η Ιλιάδα όσο και η Οδύσσεια χρειάζονται μια lifetime μελέτη αλλά μπορούν να προσεγγιστούν αρχικά ως ανάγνωσμα (για να πάρεις τη κρυάδα), χωρίς το αρχαίο κείμενο και μετά... μελέτη στίχο στίχο. Ο παππούς Ομηρος έχει άπειρα κλειδιά. Θέλει κουράγιο πάντως.

- τα Χρυσά Επη του Πυθαγόρα. Δεν είναι μεγάλο κείμενο, καμιά 70αριά στίχοι όλοι κι όλοι αλλά έχουν συμπεπυκνωμένη όλη την ουσία της διδασκαλίας των νεοπλατωνικών (Πρόκλου, Πλωτίνου, Ιάμβλιχου κ.α). Και έχει πολλά επίπεδα ερμηνείας βέβαια. 

- ό,τι έχει σωθεί από τον 'σκοτεινό' Ηράκλειτο. Κείμενα, ρήσεις, αφορισμοί δυσνόητοι, όμορφοι, παράξενοι. Εργαλείο δουλειάς και μαζί συντροφιά για όλη την υπόλοιπη πορεία. Τον Ηράκλειτο τον συναντά κανείς παντού, όπως και τον Πλάτωνα. Ολοι τον αγάπησαν, όλοι τον εκθειάζουν. Και όταν τον πλησιάσει με προσοχή κανείς, είναι αποκάλυψη...

- Πλάτωνα. Και άνευ σχολίων. Προσωπικά βρήκα ενδιαφέροντα το Συμπόσιο, την Απολογία Σωκράτους και τον Διάλογο Περί Ψυχής. Και βέβαια τον Τίμαιο, ένα απο τα σπουδαιότερα κείμενα της Ελληνικής Γραμματείας. Δύσκολος, όμορφος, δυνατός, ζόρικος, διαχρονικός, κάποτε σκληρός, γίγας...

- Αριστοτέλη. Ναι, ξέρω, είναι υπερόπτης, αλαζονικός, ενίοτε πολύ σκληρός αλλά είναι ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ και όποιος κάνει τη βουτιά θα βγάλει διαμάντια. Ολο του το έργο είναι σημαντικό. Οσο έχω μελετήσει έχω βρει αξιόλογα πράγματα.

- Νεοπλατωνικούς (Πλωτίνο, Πρόκλο, Ιάμβλιχο). Δεν γίνεται να κατανοήσεις τον Πλάτωνα βαθιά αν δεν βουτήξεις με τόλμη στη φοβερή αυτή Σχολή που επηρέασε βαθιά και τον Χριστιανισμό. Θέλει αρετή και τόλμη. Αν δεν υπήρχαν αυτοί ποιος θα ήξερε τον Πυθαγόρα, τον Εμπεδοκλή και όλους τους άλλους; 

- την Αγία Γραφή και αυτό θα πρέπει για όλη του τη ζωή!! Προσωπικά βρήκα πολύ ενδιαφέροντα κλειδιά τόσο στα συνοπτικά Ευαγγέλια, όσο και στον Ιωάννη. Επίσης, παλεύω με την Αποκάλυψη επί χρόνια αλλά...εις μάτην. Η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα βουνό που για να το ανέβεις θέλει πολύ κόπο και πολλή ψυχή. Προσωπικά είμαι ακόμη στους πρόποδες. Αλλά η Γένεση τουλάχιστον θα πρέπει να είναι κτήμα όλων μας. Εχει κλειδιά χρήσιμα.

- Ιωάννη της Κλίμακος, Μάξιμο Ομολογητή, Μέγα Βασίλειο, Συμεών Νέο Θεολόγο, και άλλους Πατέρες και χριστιανούς μυστικούς. Οσους... αντέχει κανείς. Δεν βλάπτει. Αν δεν πιστεύει κανείς, θα βρει πάντως ενδιαφέροντα πράγματα. Και προπονείται και στη γλώσσα.

- Αγιο Αυγουστίνο, Θωμά Ακινάτη και άλλους Πατέρες και μεγάλες μορφές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς, είναι μεταλλείο γνώσεων και αφετηρία στοχασμών η Δυτική Θεολογία.

- Μιχαήλ Ψελλό, Πλήθωνα Γεμιστό. Αξιόλογοι και ιδιαίτερα ο δεύτερος προσπάθησαν σε καιρούς περίεργους να γεφυρώσουν αρχαίο κόσμο και Βυζάντιο. Καλό είναι να έχει κανείς μια ιδέα. Τουλάχιστον.

Και θα επανέλθω...